ÇOCUK DİŞHEKİMLİĞİ (PEDODONTİ)
Pedodonti, 0-13 yaş grubundaki çocukların süt dişler ve daimi dişlerinin sağlıklıbir şekilde korunmasını; çürük, travma, kalıtsal durumlar ve benzeri etkenlerin dişlerde oluşturduğu sorunların giderilmesini ve bu sorunların önlenmesini amaçlayan anabilimdalıdır.
Neden çocuğumun süt dişlerine dolgu yaptırmam gerekir? Nasıl olsa değişecekler, süt dişlerinin önemi nedir?
Çocuklarda toplam 20 tane süt dişi bulunur ve bu dişler 6 yaşından itibaren değişmeye başlar. Bazı süt dişlerinin normal değişim yaşı ise 12dir. Çocuklarda daimi ve süt dişlerinin bulunduğu bu döneme mikst dentisyon (mixed dentition) denir.
Süt dişlerinin birçok fonksiyonu vardır. Bunların başında, yiyecekleri parçalamak ve beslenmeye yardımcı olmak vardır. Konuşmanın düzgün bir şekilde gelişimi, yine süt dişlerinin varlığı ile mümkündür. Süt dişleri ve aralarındaki doğal aralıklar (diastemalar); kapladıkları alanı, kendilerinin yerine gelecek olan daimi dişler için korumakta ve bunun yanında, daimi dişlerin sürmesi için rehberlik görevi yapmaktadırlar. Dolayısıyla süt dişlerinin, yerlerine gelecek olan daimi dişler sürene kadar ağızda bulunması çok önemlidir. Süt dişlerinin erken kayıpları,çok büyük olasılıkla daimi dişlerde çapraşıklıklara neden olacaktır. Bu yüzden eğer bir süt dişi çürümüşse ve yerine gelecek daimi dişin sürmesi çok yakın dönemde beklenmiyorsa, mutlaka süt dişine dolgu yapılmalıdır.Aşağıdaki diyagramda süt dişlerinin yaklaşık sürme ve değişme yaşlarını görebilirsiniz.
Çocuğumun dişlerinin çürümesini engellemek için neler yapabilirim?
Aslında çocuk dişhekimliğinin ilk amacı, oluşabilecek sorunlar için önceden önlem almak,bu sorunların oluşmasını engellemek ve çocukları çürüksüz bir geleceğe yönlendirebilmek için gerekli eğitimi vererek, doğru alışkanlıkları kazandırmaktır.Bu amaçla yapılan uygulamalara koruyucu dişhekimliği uygulamaları denir.
Koruyucu dişhekimliği uygulamalarının başında, aile ve çocuğun beslenme alışkanlıklarının, ağız hijyenini sağlama şekillerinin eğitimi gelmektedir. Diş fırçalamanın şekli, diş ipi kullanımı uygulamalı olarak anlatılmalı; çocukların beslenme içeriği hakkında bilgi verilmelidir. Bunun yanında, özellikle çürümeye yatkın olan dişler için uygulanan diğer koruyucu dişhekimliği uygulamaları da bulunur.
Flor Uygulamaları
Flor; dişlerin yüzeyine uygulanarak, dişlerin yapısını güçlendiren ve dolayısıyla diş çürüklerini önleyen bir elementtir. Dişler ilk sürdükleri sırada, mine oluşumu tam olarak tamamlanmış olmaz. Bu yüzden yeni çıkan dişler, çürük oluşumuna karşı daha dirençsiz ve çürümeye yatkın olurlar. Flor uygulaması, diş minesini güçlendirir ve asit ataklarına karşı dişleri koruyarak, dişlerin çürümesini engellemede yardımcı olur. Topikal flor uygulaması 6 ayda bir yapılması gereken bir işlemdir.
Fissür Örtücüler (Fissur Sealant)
Daimi dişlerin çiğneme yüzeylerindeki, girinti ve oyuklara fissür denilir. Fissür Sealant, çürümeye yatkın olan fissürleri kapatıp, çürümeyi engelleyen akışkan bir dolgu maddesidir.6 ayda bir kontrol edilmesi gereken fissür örtücüler, kontrollü bir şekilde flor salınımı yaparak dişi çürümeye karşı da korur.
Yer Tutucular
Ne kadar kurtarmayı denesek de, bazen erken süt dişi kayıplarının önüne geçemediğimiz durumlarla karşı karşıya gelebilmekteyiz. Böyle durumlarda, alttan gelecek olan dişin yerini korumak amacıyla, yer tutuculardan faydalanabiliriz. Yer tutucular, komşu dişlerin çekim boşluğuna hareketini önleyerek,ileride oluşabilecek çapraşıklık, daimi dişin gömülü kalması veya farklı bir yerden çıkması gibi oluşabilecek ortodontik problemlerin oluşmasını engeller.
Çocuğuma diş fırçalama alışkanlığını nasıl kazandırabilirim?
Çocuklar doğal olarak, ebeveynini kendilerine örnek aldıkları için, öncelikle siz düzenli olarak dişlerinizi fırçalamalısınız. Çocuklar, yeni şeyler öğrenmeye oldukça meraklı ve açıktırlar. Anne ve babası dişlerini fırçalarken, sizi izleyecek ve bu ona ilginç gelecektir. Basit kelimelerle neden dişlerimizi fırçaladığımızı anlatmak, onun anlayacağı şekilde açıklamak, çoğu zaman eğlenceli bir oyuna da dönüşebilir. Fakat çocuğunuza baskı yaparak, zorla fırçalatmaya çalışmayın. Bu onun fırçalamadan uzaklaşmasına neden olabilir. Daha çocukluk çağında diş fırçalama alışkanlığını edinmek çok önemlidir, çünkü ileri yaşlarda bu alışkanlığı kazanmak çok daha zordur.
